Post Description

Het traject Utrecht-Arnhem is een van de oudste spoorlijnen van Nederland. De aanleg vond plaats tussen 1845 en 1856 door de Nederlandse Rijnspoorweg Mij (NRS). Deze lijn bracht de verbinding tot stand tussen het HSIJM-net in het Westen van Nederland en de Pruissische spoorwegen, en daarmee zou het Duitse achterland van de havensteden Rotterdam en Amsterdam ook per spoor kunnen worden ontsloten. De NRS heeft daar nog lang van kunnen profiteren, want de maatschappij werd pas in 1890 overgenomen door de SS.
In de eerste jaren van de vorige eeuw onderging het station Maarn een grote uitbreiding. Er werd op het afgegraven gedeelte van de daar aanwezige zanderij een groot emplacement aangelegd, compleet met een depot voor stoomlocomotieven en een royaal bemeten rangeerterrein. Daar zou het goederenverkeer uit het Westen moeten worden afgehandeld en samengesteld tot treinen met diverse bestemmingen in het Duitse achterland. De Eerste Wereldoorlog en de economische crisis van de jaren dertig staken echter een spaak in het wiel en na de WO II resteerden slechts een aantal inhaal- en opstelsporen tussen de lijn en de inmiddels aangelegde Rijksweg 12. Dit complex wordt overigens nog steeds aangeduid als Maarn Goederen.
Het emplacement Arnhem is daarentegen altijd gekenmerkt geweest door een grote activiteit. Het spoorwegknooppunt heeft tientallen jarenlang gediend voor het uitwisselen van goederentreinen tussen de NS en de Duitse spoorwegen, en ook voor het reizigersverkeer waren douanefaciliteiten aanwezig. In dit grensstation werden de Duitse en Nederlandse locs gewisseld, waarbij de DB tot in de jaren zestig nog met stoomlocomotieven naar Arnhem kwam. Het daar aanwezige locdepot heeft dan ook tot ver na de electrificatie van het NS-net faciliteiten bezeten voor het keren en restaureren van stoomlocs. Die bedrijvigheid is verdwenen, maar tot de opening van de Betuwelijn denderen er nog steeds doorgaande, gesloten goederentreinen door de stad.
De laatste grote ingreep in de lijn was de (her)aanleg van de aftakking naar Veenendaal, die eindigt in Rhenen. Dit onderdeel van het traject zal overigens door ons slechts gedeeltelijk worden gerealiseerd.

DE ROUTE

Voor het uitbeelden van de route is door ons de situatie in september 2005 als uitgangspunt genomen. Dat is vooral van belang voor station Arnhem en omgeving, waar momenteel een aantal projecten tegelijk uitgevoerd worden met als doel de vervanging van het uit de jaren vijftig van de vorige eeuw daterende stationsgebouw en de spoorverdubbeling van het trace langs de Sonsbeeksingel.

Het tracé tussen Utrecht en Arnhem verloopt door een landschappelijk fraai gedeelte van Nederland. Direct na het passeren van Bunnik doorsnijdt het traject de Utrechtse Heuvelrug en steekt dan de Gelderse Vallei over bij Veenendaal. Bij Ede begint dan de Veluwe, en tot in Arnhem rijden de treinen opnieuw door de bossen. In Arnhem zijn de werkzaamheden voor de spoorverdubbeling en het nieuwe station in volle gang. Vervolgens bereikt het traject de IJssel, en daarna gaat het naar de Duits-Nederlandse grens. In Duitsland gaat het verkeer over DB-sporen, uiteraard met Duitse daglichtseinen, en wordt Emmerich bereikt, waar de nieuwe GG-route eindigt.