Post Description

1984 is een boek van de Britse schrijver George Orwell, grotendeels geschreven in 1948 en gepubliceerd in 1949. Het is een beroemde negatieve utopie, een visie op de westerse wereld anno 1984, waarin de enkeling ten onder gaat in een volkomen kansloze strijd tegen een totalitair bewind. Het is een waarschuwing tegen totalitaire regimes, zoals nazi-Duitsland, dat net verslagen was, en Stalins Sovjet-Unie.

Winston Smith is een lagere Partijmedewerker in het Ministerie van Waarheid. Zijn taak is het veranderen van de krantenarchieven. Als Partijmedewerker staat hij bloot aan strenge controle, tot in zijn eigen flat, met behulp van een "telescherm". Het leven is saai en kleurloos. Hij woont in Londen, hoofdstad van de provincie Luchtstrook 1 van Oceanië. Dit land is voortdurend in oorlog.

Oorlogvoering is een doel op zich voor de staten van de wereld van Winston Smith. Het is een beroep op de oorlog en de oorlogseconomie dat levensmiddelen worden gedistribueerd en vrijheden worden beknot. Men kan ook hierin een parallel met de staten van de jaren veertig en vijftig, maar misschien ook met hedendaagse ontwikkelingen zien.

Het keurslijf waarin hij moet lopen staat hem meer en meer tegen. Op een gegeven moment doet hij iets ongehoords: hij koopt een dagboek, en begint hierin zijn gedachten op te schrijven. Deze zijn volgens hem het enige dat de Partij niet van hem kan afpakken of manipuleren. Hij ontmoet Julia, op wie hij verliefd wordt. Zij is, hoewel naar buiten een fanatieke partijmedewerkster, ook iemand die het maatschappelijk keurslijf zat is, en aan de door de Partij opgelegde normen en waarden twijfelt. Ze gaan met elkaar naar bed. Ook dit is ongehoord, daar seks voor de voortplanting moet dienen, en niet voor het plezier. Uiteindelijk nemen ze contact op met O"Brien, een hoger Partijlid dat tegelijk lid is van het Verzet. Hij geeft Winston een boek van Emmanuel Goldstein, de gevluchte tegenstander van Big Brother, waarin ENGSOC vernietigend bekritiseerd wordt.

De Gedachtepolitie, die afwijkende ideeën bestrijdt, krijgt hen uiteindelijk toch te pakken. O"Brien blijkt zelf een agent te zijn, en neemt de ondervraging en marteling zelf ter hand. Goldsteins boek blijkt hij zelf geschreven te hebben; op de vraag van Winston of Big Brother wel bestaat, krijgt hij een ontwijkend antwoord. Op zijn vraag waar het nu eigenlijk om gaat, krijgt hij wel antwoord: macht. Dit betekent onder andere dat hij niet zelf mag uitmaken dat twee plus twee vier is. Winston wordt gemarteld, mentaal afgebroken, geïndoctrineerd en uitgeleverd aan zijn grootste angst: ratten, niet slechts om te bekennen dat hij twijfelde aan de officiële waarheid, maar ook om hem de Partij en Big Brother lief te doen hebben.

Na deze behandeling wordt Winston vrijgelaten en vinden we hem terug in een café. De radio roept met veel fanfare iets over een grote militaire overwinning; Winston kan zijn geluk niet op en beseft dat hij van Big Brother houdt.

Weer een eigen scan