Post Description

Ede Staal was de zoon van Boele Staal, een onderwijzer en NSB'er.[2] Hij trouwde met Sophia Theodora (Fieke) Spoel; samen kregen ze zes zonen.[1] Het gezin Staal bewoonde verschillende boerderijen in de weidsheid van het Groninger landschap.

Ede Staal werd, na al in 1973 een single gemaakt te hebben, in 1981 ontdekt door Engbert Gruben, een medewerker van Radio Noord. In 1982 werd "Mien Toentje" de herkenningsmelodie van een tuinierrubriek op Radio Noord. Het liedje werd zeer populair en Ede Staal werd beschouwd als de volkszanger van Groningen. Er kwamen veel aanvragen voor optredens, maar Staal ging er zelden op in. In 1984 kwam er een plaatje met vier liedjes uit, getiteld: Man, man, man, wat 'n boudel. Zijn weinige optredens werden grote successen.

In december 1984 kwam Ede's eerste LP uit, met twaalf Groningse liedjes. De plaat, met de titel Mien Toentje, werd een groot succes. Het oplagecijfer rees naar het niveau van een landelijk succes. In januari 1985 moest Staal een zware operatie ondergaan. Hij stond daardoor geruime tijd op non-actief. Pas in november dat jaar zou hij weer succesvol optreden op het Mollebone-liedjesfestival in Delfzijl. Begin 1986 kreeg Staal een vaste column in het Radio Noord-programma Sloaperstil. Zijn "vertelstertjes" werden wekelijks uitgezonden[2] op zondagochtend, en een aantal ervan zijn verscheen in het blad "Toal en Taiken".

Toen zijn bekendheid toenam, werd bekend dat Staal aan longkanker leed. Op 22 juli 1986 overleed hij, na een korte maar zeer succesvolle artistieke carrière, in zijn boerderij aan de Farmsumerweg onder Delfzijl. In die plaats werd hij ook begraven.

Op 4 oktober 1986 kwam postuum zijn tweede LP uit (As vaaier woorden). Staal had in de laatste maanden van zijn leven nog een belangrijk aandeel gehad in de voorbereidingen. Bij de uitreiking van het eerste exemplaar aan zijn vrouw Fieke, werd tevens een prijs ingesteld (fl. 5000) die tweejaarlijks zal worden toegekend aan iemand die zich (niet beroepsmatig) bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de streektaal in relatie tot de radio. Diezelfde dag werd de K. ter Laan Prijs (van stichting 't Grunneger Bouk) postuum aan Staal toegekend. De tweede LP werd net zo'n groot succes als de eerste. De poëtische liedjes zijn vaak melancholiek van sfeer; ze bevatten alledaagse observaties die op lichte toon worden verbonden met humoristische en ernstige bespiegelingen.

Staal heeft al tijdens zijn leven maar zeker sinds zijn dood een cultstatus verworven. Van zijn cd's zijn enkele honderdduizenden exemplaren verkocht en zijn liedjes in het Groningse dialect worden nog vaak gedraaid in regionale radio-uitzendingen. 

Zijn muziek kreeg landelijke en zelfs internationale bekendheid doordat enkele nummers te horen waren in de film De Poolse bruid. In 2001 werd in Delfzijl een standbeeld van de zanger onthuld. Het is een door de Groninger kunstenaar Chris Verbeek ontworpen en vervaardigde 10 meter hoge conische zuil met daarom gewikkeld een roestvrij stalen band met de tekst van het lied Credo - Mien bestoan.

"Ik wait, der is 'n tied van komen,
En ook 'n tied van goan,
En alles wat doar tussen ligt,
Ja, dat is mien bestoan."


deze spot bevat de volgende cd's

1989 - Ede Staal - Mien Toentje
1996 - Ede Staal - Hear my song As't boeten störmt
1997 - Ede Staal - Zalstoe aaltied bie mie blieven (SINGLE)
2000 - Ede Staal - Zuzooien op zundagmörn 3cd

een DVD

2004 - Ede Staal - Het verhaal van Ede Staal DVD5

en een boekje


 voor de poster(s)