Post Description

"Is there anything out there?"
Nominatie Gouden Label Heeft u al ooit muziek beluisterd  van Ludovico Einaudi, Lera Auerbach, Elena Kats-Chernin, Alex Baranowski, Aleksey Igudesman of Karsten Gundermann? Neen? Dan leeft u te snel en heeft u zich tot hier toe te weinig bezig gehouden met muziek der sferen. Violist Daniel Hope wel, en hij doet daar iets aan. En hij doet dat  met zijn nieuwe  cd. Subliem.

Sedert de mens  naar de sterrenhemel kijkt en de bewegingen van de planeten volgt, is zijn verbeelding daarvan aangestoken. In oude tijden  spraken de mensen over "muziek der sferen”, een soort van  spookachtige geluiden die gemaakt zouden worden, wanneer planeten elkaar  passeren. Hope neemt op zijn nieuwe cd die idee weer op, en overspant een muzikale boog die zich uitstrekt van de renaissance tot heden, van Westhoff over Fauré tot Einaudi.  Een meerwaarde is dat de cd ook premières bevat, meer bepaald  van composities van Alex Baranowksi, Gabriel Prokofiev, Alexei Igudesmann en Karsten Gundermann.

Ooit werd de Britse violist Daniel Hope (°1973) door zijn leraar Yehudi Menuhin, geïntroduceerd in de wereld van de Joods-Amerikaanse astronoom, astrofysicus en kosmoloog Carl Sagan (1934-1996). Herinnere U  nog de televisieserie “Cosmos”. Vandaag, zo veel jaren later, beluisteren we daarvan het resultaat.

"Die idee van  muziek  der sferen fascineert mij  al lang, net als de filosofen, wiskundigen en de muzikanten de  idee van een musica universalis door de eeuwen heen ontwikkelden", zegt Daniel Hope. "Het begon met Pythagoras, en het idee werd  verspreidt naar Duitse denkers zoals Johannes Kepler. Zij waren ervan overtuigd dat muziek  gemaakt wordt wanneer  planeten bewegen of met elkaar botsen, en dat muziek daardoor een wiskundige basis  en een soort astronomische harmonie heeft. En  deze ideeën werden niet verkondigd door waarzeggers, maar door briljante wetenschappers en wiskundigen. Ik wilde een album maken dat zich bezighoudt met dit grote thema, maar wilde ook heruitvinden, hoe componisten van onze tijd daar mee omgaan." Wel, Hope is in zijn opzet meer dan geslaagd.

Slechts drie oud gedienden op deze cd, von Westhoff, Bach en Fauré. En, met uitzondering van Philip Glass, Michael Nyman en Arvo Pärth, die reeds gratis met de bus mogen meerijden, zijn alle anderen  geboren tussen 1955 ( Einaudi) en 1983 (Alex Baranowski). Meer nog, velen  werden geboren in de jaren ’70 (de Russische componiste Lera Auerbach, de Russische componisten Gabriel Prokofiev (jawel, kleinzoon van…en het is zelfs te horen), en Aleksey Igudesman, en, in de jaren ’60 (de Duitse componist Karsten Gudermann, en de Britse componist Max Richter). En ook dat is er aan te horen. Vooreerst valt het op hoe weinig stilistisch verschil er is tussen de muziek van deze “jongeren” en deze van von Westhoff (1656-1705), Fauré en Bach. Repetitieve muziek (Glass en Richter) wisselt af met postmoderne neobarok waarbij een idyllische Vivaldi of een serene Pachelbel nooit ver uit de buurt zijn. De muziek op deze cd, (bepaalde is bewerkt door Christian Badzura (von Westhoff), John Rutter (de onwezenlijk mooie “Cantique de Jean Racine” van Fauré) en Olivier Fourés (Bach)), is van een  bovenaardse, etherische  zuiverheid, die je niet voor mogelijk houdt. Zen-Meditatie is daarbij vergeleken, een gespannen, nagelbijtende activiteit.

Verbe égal au Très-Haut, notre unique espérance,

Jour éternel de la terre et des cieux;

De la paisible nuit nous rompons le silence,

Divin Sauveur, jette sur nous les yeux!

Répands sur nous le feu de ta grâce puissante,

Que tout l'enfer fuie au son de ta voix;

Dissipe le sommeil d'une âme languissante,

Qui la conduit à l'oubli de tes lois!

O Christ, sois favorable à ce peuple fidèle

Pour te bénir maintenant rassemblé.

Reçois les chants qu'il offre à ta gloire immortelle,

Et de tes dons qu'il retourne comblé!

(Cantique de Jean Racine,  gepubliceerd in Hymnes traduites du Bréviaire romain (1688), als parafrase van de Latijnse hymne, Consors paterni luminis.)

Als u zoekt naar onthaasting en rust, een pastelachtige verschijning uit waterdamp wil zien (“I giorni” van Einaudi),  bijna op ondes-Martenot lijkende flageoletten wil beluisteren (het dromerig Adagio van Lera Auerbach), op klokkenspel dansende engelen wil zien (de “Eliza Aria” van Elena Kats-Chernin uit Oezbekistan), de emotionele vrijgevigheid van joodse lyriek à la Barber wil ervaren (“Musica universalis” van Baranowski en het Lento van Igudesman),  de verklanking van het ontspannen zijn na een massage wil beluisteren (“Biafra” van Baranowski),  een kopje thee in een serre wil proeven (“Passagio” van Einaudi), in uw verbeelding een valse lente wil dansen  op glissandi en pizzicato van een viool, met iemand die U ontzettend graag ziet, maar die er niet is (het Andante van Lera Auerbach), op de meest ingetogen manier wil danken (bidden dus) (het magistrale Benedictus van Karl Jenkins (°1944), gewezen hoboist, saxofonist en toetsenman van de legendarisch rockband “Soft Machine”), het gevoel wil ervaren van mijmerende heimwee (de prelude van Bach in het arrangement van Olivier Fourés), het gevoel van versmachtende onmacht wil (“Trysting Fields” van Michael Nyman), of , als U zich gewoon zielsgelukkig kan voelen met het subliem vioolspel op een Guarneri del Gesù  uit 1742 van Daniel Hope (“Faust” van Karsten Gundermann), dan mag U deze cd zeker, maar dan ook zeker, zeker niet missen. If you are down-hearted, there’s always…Hope. Met dank aan de Sir Roger Cholmeley's School in Highgate, waar John Rutter (°1944) en Daniel Hope  school liepen, en waar Daniel Hope, als jongen, in het schoolkoor, de Cantique de Jean Racine van Fauré zong.