Post Description

Tracklist:

    Jesus Alone
    Rings of Saturn
    Girl in Amber
    Magneto
    Anthrocene
    I Need You
    Distant Sky
    Skeleton Tree

<NRC recensie>
Nieuw album Cave is rauw en puur

Tijdens de opnames van nieuw album ‘Skeleton Tree’ overleed een zoon van Nick Cave. Een filmer legde het rouwproces vast.

Nick Cave werd gefilmd tijdens de opnames van zijn nieuwe plaat ‘Skeleton Tree’ 

Nick Cave, dreigende wenkbrauwen boven een vermoeid gezicht, kijkt in de spiegel en schrikt van de wallen onder zijn ogen: „Sinds wanneer zijn die er? Vorig jaar had ik ze nog niet.”

Daarna vertelt hij over zijn veranderde songschrijverschap, „sinds de catastrofale gebeurtenis”.

De verhalende stijl van vroeger is verdwenen, zegt hij, in zijn teksten heerst nu de chaos. Songschrijven in tijden van emotionele kaalslag, dat is het thema van de film One More Time With Feeling, van regisseur Andrew Dominik.

De catastrofe waar Cave het over heeft is de dood van zijn zoon Arthur (15), vorig jaar zomer. Arthur, de helft van een tweeling, viel van een klif nabij hun woonplaats Brighton. De opnamen van het nieuwe, zestiende album van Nick Cave and The Bad Seeds, die eind 2014 begonnen waren, werden enkele maanden later hervat – in aanwezigheid van de filmploeg van Dominik.

Zijn film, die donderdagavond wereldwijd eenmalig werd vertoond als opmaat naar het vrijdag verschenen nieuwe album, Skeleton Tree, is te beschouwen als vervanging van de interviews die een artiest normaal gesproken geeft over een nieuw werkstuk.

Voor de kijkers en Cave-liefhebbers is dit een gift. Dominik zit hem dicht op de huid en zo openhartig als hier heeft Nick Cave zich niet eerder getoond. Maar vooral: deze groep muzikanten in de studio te zien, elkaar bijsturend en beslissingen nemend, is wonderbaarlijk inzichtgevend. Tegelijk is dit een symptoom van Cave’s ontreddering, vertelt hij in een van de interviews, vroeger zou hij zich nooit op deze persoonlijke manier hebben laten vastleggen.
Verlies

Met zijn band werkt hij in Brighton en Londen aan nieuwe nummers en arrangementen. Het is duidelijk dat Cave’s verlies ook de muzikanten raakt. Ze zitten in veel gevallen al meer dan twintig jaar in dezelfde band.

Samen zoeken ze de juiste klanken om Cave’s gedragen uitgesproken, maar koortsachtig geassocieerde woorden te omlijsten. Cave opent het eerste nummer onomwonden: „You fell from the sky/ crash landed in the field/ near the river Adur”, en zingt vervolgens over de wereld die stopt met draaien, exploderende baarmoeders, bloed, braaksel, blauwogige jongens, een telefoon die niet meer rinkelt.

Aan het eind van een maat zijn de zinnen vaak nog niet af. Cave stamelt verder in zijn eigen niemandsland, terwijl de broeierige soundscape na-ijlt.

De film laat zien hoe meestermuzikant Warren Ellis (viool, synthesizer, mandoline) de strijkers arrangeert en ervoor zorgt dat ze „geen extra emotie” in hun spel leggen. Onder zijn leiding ontstond een uitgerekte versie van de bekende Cave-sound, waarin atmosferische klanken en glazige violen samen deinen en een enkel ‘droog’ gezongen koortje voor comic relief mag zorgen. Soms jaagt een drum een geest na en laat Cave de toetsen bonken, maar de meest instrumentaties zijn efemeer, met subtiele muzikale rimpelingen.

Cave’s stem klinkt zachter en meer gebarsten dan vroeger. In het prachtige Anthrocene („The animals pull the night around their shoulders”) probeert hij zijn oude priestertoon te hervinden, maar hij schakelt na enkele pogingen over op gemijmer. Uit de film blijkt dat tijdens de studio-opnamen minder werd gepolijst en bewerkt dan doorgaans het geval is. De steeds herhaalde regel „Nothing really matters” in I Need You, mag blijven wiebelen en trillen.
Omzichtig

In de documentaire One More Time With Feeling valt de naam Arthur slechts één keer, tegen het eind. Tot dat moment wordt het ongeluk omzichtig behandeld. Cave vraagt aan Warren Ellis of zijn haar goed zit en maakt zich zorgen of de ‘textuur’ van zijn overhemd wel geschikt is voor zwart-witfilm.

Dat zijn afleidingsmanoeuvres. Zijn zangstem is te zwak voor de opnamen, zegt hij, hij is zijn stem kwijt: „Hoe kan het toch dat wat afwezig is zoveel plaats inneemt, zo’n gewicht heeft?” Als voorbeelden noemt hij: zijn stem, z’n iPhone, zijn geheugen.

Maar ondertussen verwijst de opmerking natuurlijk naar Arthur, zoals alles hier: van de ‘A’ aan de ketting om de hals van echtgenote Susie, tot de opmerking dat het verlies Cave definitief heeft veranderd.

Als hij in de spiegel kijkt, herkent hij de buitenkant, zegt hij, maar de persoon aan de binnenkant doet dingen die hij nooit van zichzelf had verwacht, zoals in huilen uitbarsten bij iemand die hij nauwelijks kent.

Hij praat kernachtig over zijn rouw: „Ik zou inmiddels graag een oplossing hebben. Net als de mensen die me geruststellen met opmerkingen als ‘He lives in my heart’. Natuurlijk, hij zit in mijn hart, maar hij leeft niet. Juist niet. Dat is voor mij geen oplossing.”

Voor Cave-volgers is de schijnbare één-op-één associatie tussen persoonlijke omstandigheden en liedteksten een ongewone ervaring. Immers, tot en met zijn vijftiende album waren Cave’s teksten ook duister, hij was al altijd de ‘Prince of Darkness’ – al was niet duidelijk waar de nummers precies over gingen.

Bij dit zestiende album denk je de verwijzingen te snappen. Maar Nick Cave blijft Nick Cave, meester in fabuleren. Hoe oprecht Cave ook klinkt in de film, we mogen ervan uitgaan dat hij nauwkeurig heeft gedoseerd en gekozen wat hij prijsgeeft.

Of de uitlatingen ‘waar’ zijn, is ook de vraag. Maar dat maakt in dit geval niet uit. Als mogelijke versies van de waarheid zijn Cave’s observaties indrukwekkend genoeg.