Post Description

De Tweede Wereldoorlog - De rijzende zon

Het nieuws dat de Japanners op 7 december 1941 een aanval hadden uitgevoerd op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor werd in bezet Nederland ontvangen met een optimisme dat nauwelijks door de feiten werd gerechtvaardigd. Men ging er van uit dat de Verenigde Staten zich nu volledig aan de kant van de democratieën zouden scharen, terwijl de Britse vloot een ondoordringbaar schild zou vormen voor de uitgebreide Nederlands-Oostindische archipel. Vanuit die archipel zouden de Nederlandse strijdkrachten hun aandeel leveren in de strijd om de overwinning, die de geallieerden niet meer zou kunnen ontgaan.
Het volgende verslag, dat deel uitmaakt van de Amerikaanse TIME-LIFE serieover de tweede wereldoorlog, laat zien hoezeer we het bij het verkeerde eind hadden. In minder dan zes maanden waren de japanners er met zeer geringe verliezen niet alleen in geslaagd om de Filippijnen, Malakka, Birma, Indonesië en de eilandengroepen in het westelijk deel van de Stille Oceaan te veroveren, maar hadden zij ook steunpunten gevestigd in Nieuw-Cuinea, de Salomon Eilanden en het noordelijk Barrièrerif van Australië.
Er bestaat geen twijfel over de motivatie achter deze opzienbarende reeks van overwinningen. In juli 1941 hadden de Verenigde Staten in samenwerking met Groot-Brittannië en de Nederlandse regering in ballingschap geprobeerd de Japanse agressie tegen China een halt toe te roepen door alle handelsbetrekkingen met Japan te verbreken. Hierdoor kwamen de Japanners zonder olieprodukten te zitten en bleven hun maar twee alternatieven over; of de nederlaag teaanvaarden, of een uitval naar het zuiden te doen in een poging de oliebronnen van Nederlands Oost-Indië in bezit te krijgen. Aangezien Nederland bezet was en de Engelsen in beslag werden genomen door hun strijd tegen Hitler, was de keuze voor de Japanners niet moeilijk.
De Europese kolonisten waren ervan overtuigd dat ze onoverwinnelijk waren en dat zou hun ondergang worden.
In Nederlands Oost-lndië echter, waar 100 000 blanken over een bevolking van 70 miljoen zielen heersten, moesten de autoriteiten zich verlaten op een slecht getraind koloniaal leger. Dit leger was opgeleid om plaatselijke opstandjes van nationalisten de kop in te drukken, maar men mocht er niet van verwachten dat het in staat zou zijn de archipel tegen het goed getrainde Japanse leger te verdedigen. Het optimisme in bezet Nederland was daarom gebaseerd op andere overwegingen.

Formaat: Pdf