Post Description

De Tweede Wereldoorlog - Herstel van het Rode Leger

Het voorjaar en de zomer van 1942 waren rampzalig voor de Sowjetunie. Tegen eind mei hadden de Duitse legers de Russische opmars naar Charkow tot staan gebracht en daarbij een kwart miljoen Russen krijgsgevangen gemaakt. Op 3 juli voltooiden zij met de inname van het aan de Zwarte Zee gelegen bolwerk Sebastopol de verovering van de Krim. in augustus rukten ze vrijwel zonder tegenstand te ontmoeten op naar de Wolga en de Kaukasus, waarachter zich de rijke Russische olievelden bevonden. In Winniza, zijn tijdelijk hoofdkwartier in de Oekraïne, kende Hitlers vreugde geen grenzen. Hij verklaarde dat zijn besluit om het bolsjewisme aan te vallen en "de grootste veldslag in de geschiedenis van de wereld" uit te vechten terecht was geweest.
Zes maanden later behaalde het Rode Leger echter een opzienbarende overwinning bij Stalingrad — en dat was de aanhef van een storm die pas in de ruïnes van Berlijn zou zijn uitgewoed. Het verhaal van deze opmerkelijke ommekeer vindt u in Herstel van het Rode Leger, een deel van de vanuit Amerikaans oogpunt geschreven serie die de geschiedenis van de tweede wereldoorlog behandelt. Al lezend in dit boek met zijn magnifieke illustraties werd ik vele jaren teruggevoerd, naar een tijd toen ik als Brits militair attaché in Moskou werkzaam was.
Het was een onvergetelijke belevenis. Hoewel de autoriteiten voortdurend scherpe kritiek uitten op het feit dat de Anglo-Amerikaanse geallieerden geen tweede front in Europa openden, leek dat de gewone Russen weinig uit te maken. Het was hun oorlog en zij zouden hem uitvechten. Tegelijkertijd deed de wetenschap dat wij aan hun kant stonden hen werkelijk goed en dat lieten ze bij vele gelegenheden merken.
Ik kwam in oktober 1941 in Moskou aan, vier maanden nadat Hitlers legers aan hun triomfantelijke opmars waren begonnen. Overal was het Rode Leger aan de verliezende hand en de bevolking leed honger en was uitgeput.
Er was vrijwel geen voedsel; de soldaten kregen te eten en datzelfde gold, zij het in mindere mate, voor de fabrieksarbeiders. Het normale rantsoen was echter nauwelijks genoeg om in leven te blijven. Van steden die geen bijdrage aan de oorlogsinspanning konden leveren (met name in het Noorden) liet men de bevolking eenvoudig verhongeren, maar ook in Moskou stierven er velen van de honger.
In de danig ingekrompen Bolsjoi-balletgroep, die in een klein, altijd ijskoud theater (het grote was platgebombardeerd) hun voorstellingen gaf, waren de dansers zo verzwakt door de honger dat ze tijdens hun repetities hun sprongen niet durfden oefenen, maar al hun energie voor de voorstellingen spaarden. Op pagina 88 staat een foto van de betoverende Marianne Bogoeloebskaja die voor de troepen danst — in mijn geheugen is een ander beeld van haar gegrift.
Op een dag zag ik op straat wat ik dacht dat een oud wasvrouwtje was. In de sneeuwjacht kwam ze op me af en het enige wat ik aanvankelijk kon zien was het grote pak dat ze leek te dragen. Toen ze me voorbijkwam, zag ik echter dat het Bogoeloebskaja was en dat ze geen pak torste, maar zich in verschillende lagen kleren had ingepakt. Stijf tegen haar borst gedrukt hield ze een bundel gaasachtig materiaal, waarvoor ze niet eens een krant had om het af te dekken het was haar tutu voor de volgende voorstelling.
Naarmate die eerste verschrikkelijke winter ten einde liep, hervatten de Duitsers hun opmars. Na snel langs een corridor tussen de Don en Donjets te zijn doorgebroken, stootte een Duitse aanvalsmacht door in zuidelijke richting naar Rostow en de Kaukasus, terwijl een tweede, waarvan het 6de leger van generaal Friedrich von Paulus deel uitmaakte, in oostelijke richting oprukte naar de Wolga bij Stalingrad. Het zag er somber voor de Russen uit en in Moskou was de stemming zeer gedrukt.
De ironie wil dat het grotendeels aan Hltler te danken was dat het tij keerde. Volgens zijn oorspronkelijke plan voor 1942 zou de veldtocht tegen de Kaukasus pas mogen beginnen na de inname van Stalingrad. Maar hij liet zich verleiden om te proberen twee vliegen in een' klap te slaan en kwam uiteindelijk met lege handen te staan. Tegen eind juli, op een moment dat het 4de Panzerleger Stalingrad waarschijnlijk zonder slag of stoot zou hebben kunnen innemen, werd het leger naar het zuiden gestuurd om de opmars tegen de Kaukasus te ondersteunen. Toen het weer naar het noorden werd gestuurd, twee weken later, hadden de Russen voldoende versterkingen laten aanrukken om de stad te verdedigen.
Aanvankelijk begrepen de Duitsers niet waarom Stalingrad langer zou kunnen standhouden dan Kiew of Charkow of Rostow. Maar naarmate die prachtige herfst overging in de winter werd het zelfs de onverschilligen duidelijk dat er daar geschiedenis zou worden geschreven. Met de rug tegen de rivier, maakte het Russische 62ste leger van generaal Wasili Tsjoeikow van elke straat, elk gebouw en elke meter puin een vesting. 

Formaat: Pdf

Veel leesplezier!!!